İsrail’de Başbakan Binyamin Netanyahu liderliğindeki koalisyon, tartışmalı yargı düzenlemesinde Yüksek Mahkeme’nin hükümet üzerindeki denetimini azaltacak yasa tasarısını ikinci oylama için bu hafta Meclis Genel Kurulu’na getirmeye hazırlanırken ülke genelinde gün boyu sürmesi planlanan protestolar ve sivil itaatsizlik eylemleri başladı.
Göstericiler, ellerinde İsrail bayraklarıyla sabahın ilk saatlerinden itibaren başkent Tel Aviv’in sembolik noktalarından Habima Meydanı’nda toplandı.
Bir grup gösterici, Ramat Gan’daki Tel Aviv Borsa binasına girerek “Ekonomiyi kurtarın” yazılı pankart açtı, aynı mesajın yazılı olduğu yüzlerce sahte banknotu yere attı.
Tel Aviv’de Savunma Bakanlığı ofislerinin de bulunduğu askeri kompleks “Kiryat” önünde toplanan yaklaşık 1000 kişilik grup ise insan zinciri oluşturdu. Bazı göstericiler kendilerini kapıya kelepçeledi. İsrail polisi çevrede geniş güvenlik önlemleri aldı.
Birçok otoyolda ve özellikle ülkenin kuzeyinde göstericilerin trafiği iki yönlü şekilde kapattığı yollarda uzun araç kuyrukları oluştu.
Ülkenin en büyük işçi sendikası önünde gösteri
Yargı düzenlemesi karşıtı gruplar, ülkenin en büyük genel işçi sendikası Histadrut Genel Merkezi önünde toplanılacağını duyurdu.
Protesto hareketi, Netanyahu’nun yargı düzenlemesini askıya aldığı mart ayındaki gibi işçi sendikasından grev ilan etmesini talep ediyor.
Netanyahu karşıtı protesto hareketi çatısı altındaki yüksek teknoloji ekibi, yasal çerçevede “her İsraillinin kullandığı ünlü telefon aplikasyonları ve internet sitelerini gün içinde yavaşlatacaklarını” duyurdu.
İsrail İş Forumu da yaptığı yazılı açıklamada “yargı düzenlemesinde geri dönülemez adımlar atılması halinde ekonomiyi durdurmak için tüm yasal tedbirleri uygulayacaklarını” belirtti.
Netanyahu karşıtı protesto hareketi, gün boyunca ülke genelinde birçok gösteri düzenleneceğini belirterek ikindi saatlerinde tren istasyonlarında toplanıp tren seferlerinin aksatılacağını duyurdu.
Hükümet yanlısı aşırı sağcı bazı gruplar da sokağa indi
Öte yandan, hükümet yanlısı aşırı sağcı bazı gruplar da sokağa indi. Bir grup aşırı sağcı gösterici, İsrail Başsavcısı Gali Baharav-Miara’nın Tel Aviv’deki evi önünde toplandı.
İsrail polisi, kamu düzenini bozduğu gerekçesiyle şu ana kadar en az 2 kişinin gözaltına alındığını duyurdu.
Ertelenen yargı düzenlemesi
İsrail Adalet Bakanı Yariv Levin’in 5 Ocak’ta duyurduğu “yargı reformu”, Yüksek Mahkeme’nin yetkilerini sınırlandırma ve iktidarın yargı atamalarında söz sahibi olması gibi değişiklikler içeriyor.
Netanyahu, ülke çapında giderek artan kitlesel protestolara ve grevlere neden olan yargı düzenlemesini 27 Mart’ta ertelediğini açıklamış ancak 2023-2024 bütçesinin mayıs sonunda Meclisten geçmesinin ardından yargı düzenlemesini tekrar gündeme getireceklerini duyurmuştu.
Netanyahu koalisyonu ve muhalefet arasındaki yargı düzenlemesi müzakerelerinin tıkanmasının ardından hükümet, yakın zamanda yargı düzenlemesi kapsamında yeniden düğmeye basmıştı.
İktidar, Yüksek Mahkeme’nin hükümet üzerindeki denetimini kaldıracak “akla yatkınlık” diye isimlendirilen yasa tasarısını Mecliste birinci oylamada 10 Temmuz’da kabul etmişti. Yasanın yürürlüğe girebilmesi için Mecliste yapılacak üç oylamadan da geçmesi gerekiyor.
İsrail basınındaki haberlere göre, Yüksek Mahkeme’nin hükümetin aldığı kararları “kamu çıkarına hizmet etmediği, çıkar çatışması doğurduğu” gibi gerekçelerle “mantık dışı olduğunu” belirterek bozma yetkisini ortadan kaldırmayı öngören “akla yatkınlık” yasa tasarısının ikinci oylama için bu hafta Meclise getirilmesi planlanıyor. Netanyahu hükümeti karşıtı protesto hareketi, iktidarın bu adımına karşı 18 Temmuz Salı günü ülke genelinde sivil itaatsizlik eylemleri yapılacağını duyurmuştu.
İsrail’de Netanyahu hükümetinin yargı düzenlemesi ve diğer sağ politikalarına karşı çıkan protesto hareketi, 6 aydır ülke genelinde gösterilerine devam ediyor.
İsrail ordusunda aralarında savaş pilotları, denizaltı subayları, elit komando birliklerinin yer aldığı yüzlerce yedek asker de Netanyahu hükümetinin tartışmalı yargı düzenlemesine devam etmesi durumunda görevlerini sürdürmeyeceklerini açıklamıştı.
