Türkiye’de çoğunlukla 1-3 ay ortalama vadeli görülen mevduatlarda, faiz oranları yüzde 45’e çıkarken çok dikkat çekmişti ancak gerileme başladı. Uzmanlar, ‘yeniden yükselebilir’ derken, kredi faizlerinde de seyir dikkat çekiyor.
KKM’den çıkış için verilen hedefler tutturmak adına mevduat faizlerini yükselten bankalar, geri vitese taktı, durmuyor.
BloombergHT’nin aktardığına göre, KKM’den çıkışa yönelik TL mevduatı cazip kılmak adına yükselen mevduat faizlerinde son haftalarda gerileme görülüyor.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerinde, ağırlıklı olarak 3 aya kadar vadelide bulunan mevduat faizleri 20 Ekim haftasında yüzde 44’ün altına inerek, yüzde 43,74 oldu. 6 Ekim haftasında yüzde 45,49 ile zirveyi görmüştü.
Toplam mevduatlarda ise faiz oranlarındaki gerileme ve oran daha düşük kaldı. 13 Ekim haftasında yüzde 37,90 olan faiz oranları tüm vadelerde yüzde 37,45 seviyesine geriledi.
Ekonomist Haluk Bürümcekçi’nin hesaplamasında, 20 Ekim haftasında mevduat bankalarının toplam mevduatındaki TL mevduat oranının payı yüzde 59,2 oldu. Kamu mevduat bankaları için bu oran yüzde 63,7, özel bankalarda yüzde 58,3 ve yabancı mevduat bankalarında yüzde 62,2 seviyesinde oldu.
KKM’nin de dövize endeksli olmasından yola çıkarak, mevduatlardaki dolarizasyonu payı yüzde 63,3’e gerilerken, ağustos ayının son haftasından bu yana düzenli olarak azalıyor. En yüksek değeri yüzde 72,8 ile 10 Haziran 2023’te görülmüştü.
BDDK’nın yayımladığı bankacılık sektör verilerine göre, eylül sonunda bankacılık sektöründe krediler 2022 yıl sonuna göre yüzde 41,3 artış gösterirken, aktif toplamı da yüzde 47,1 oranında arttı. Aynı dönemde bankacılık sektöründe net kâr ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 53,5 artış gösterdi.
Diğer yandan da piyasalardaki faizler yükselişte.
Yeni ekonomi yönetiminin rasyonelleşmesi çerçevesinde geçmiş dönemde yapılan bankacılığa yönelik düzenlemelerde ‘sadeleşme’ adımları devam ediyor. Geçen hafta yapılan düzenlemede kredilerdeki menkul kıymet tesisi ve fatura karşılığı uygulaması sonlanırken, ticari kredide faiz üst sınırıyla döviz dönüşümlü KKM hesaplarına yönelik hedefler de kaldırıldı.
Gerçek kişilerde TL mevduat payındaki artış hedefi yüzde 2,5’ten yüzde 3,5’e çıkarılırken, tüm bunların gerileyen TL mevduat faizlerinde yükselişin yanı sıra kredi ve tahvil faizlerin de artışa neden olması bekleniyor.
Ekonomim’den Şebnem Turhan’ın aktardığına göre, bankacılık kaynakları sadeleşme adımları sonrası net etkiyi görmek için Merkez Bankası’ndan gelecek uygulama talimatlarını bekliyor.
Geçmiş dönemdeki zorunluluklar nedeniyle piyasadan ayrışan tahvil faizlerindeki fiyatlama gerçekçi bir seviyeyi görmek için önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
2 yıllık gösterge tahvil faizinde yüzde 34,46, 5 yıllık gösterge tahvil faizinde yüzde 31,85, 10 yıllık gösterge tahvil faizinde de yüzde 28,23 seviyesi görülürken, sektör kaynakları yabancıların da tahvil alımına yönelmesine dikkat çekiyor.
Ticari kredi faizleri yüzde 50’ye yaklaşırken, ihtiyaç kredi faizleri de yüzde 60’ın üzerine çıktı. Banka bilançolarında TL mevduat artış hedeflerinin yükseltildiği vurgulanırken, TL mevduat faizlerinin yeniden yükselmesi bekleniyor.
Ticari kredilerde konusunda atılan adımlara bakıldığında son politika faizi artış kararı sonrası ticari kredi faizi üst sınırı oldukça yükselirken, faizin yüzde 35’e çıkmasıyla yıllık bileşik referans faiz oranı yüzde 45,15’e, ticari kredi faiz üst sınırı da yüzde 81,27’ye yükselmişti. Artık ticari kredi faiz oranlarında üst sınır kaldırıldı.
70 bin liranın üzerinde olan tüketici kredileri için faiz üst sınırı uygulaması devam ederken, kredi büyümelerine yönelik sınırlamaların devam ettiği görüldü.
Merkez Bankası verilerine göre, 20 Ekim haftası itibarıyla ihtiyaç kredisi faizleri yüzde 61,33’e yükselirken, 13 Ekim haftasında yüzde 49,7 olan ticari kredi faizi 20 Ekim haftasında yüzde 48,02’ye geriledi.
Taşıt kredi faizleri 13 Ekim’de yüzde 41,52 olurken, 20 Ekim haftasında yüzde 47,2’ye, konut kredisi faizleri de yüzde 41,46 seviyesine seviyesine geriledi.
