İdrar Testi ile Prostat Kanseri Teşhisi Mümkün Olabilir

Prostat kanseri, dünyadaki erkekler arasında en sık ölüm nedenlerinden biri olarak karşımıza çıkıyor. Her yıl, yüz binlerce insan bu hastalığa yenik düşerken, her yıl bir milyondan fazla yeni vaka teşhis ediliyor.

Prostat kanserinin erken aşamalarında belirgin semptomların olmaması, teşhis sürecini zorlaştırıyor. Şu anda, prostat bezi tarafından üretilen bir protein olan PSA’yı ölçerek kanseri tespit etmek için kullanılan kan testi ise halen en yaygın yöntem.

Independent Türkçe’nin haberine göre, prostat spesifik antijen (PSA) proteininin yüksek seviyeleri, prostat kanserinin yanı sıra diğer kanser dışı durumlara da işaret edebilir.

PSA’ya dayalı taramalar genellikle yanlış pozitif sonuçlara, gereksiz biyopsilere ve hatta bazen teşhisin atlanmasına yol açabiliyor.

Şimdiyse, araştırmacılar idrarda prostat kanserinin varlığını ve ciddiyetini yüksek hassasiyetle gösterebilecek yeni bir dizi “son derece doğru” işaret tespit ettiler.

Cancer Research adlı akademik dergide yayımlanan son çalışmaya göre, SPON2, AMACR ve TMEFF2 adlı moleküller içeren bu işaretler, prostat kanserini tahmin etme konusunda PSA’dan çok daha doğru ve spesifik.

Araştırmacılar, bu yöntemlerin kötü huylu hastalığın tedavisini kişiselleştirmek üzere ilaç hedeflerini belirlemek için de kullanılabileceğini belirtiyor.

İsveç’teki Karolinska Enstitüsü’nden çalışmanın ortak yazarlarından Mikael Benson, “İdrarda biyolojik işaretleri ölçmenin pek çok avantajı var. İnvaziv değil, ağrısız, muhtemelen evde yapılabilir ve numune klinik laboratuvarlardaki rutin yöntemler kullanılarak analiz edilebilir” dedi.

Araştırmada, bilim insanları prostat tümörlerinden alınan binlerce hücrede mRNA moleküllerinin aktivitesini analiz etti. Bu durum, araştırmacıların bu molekülleri ve aktivitelerini kanserin yeri ve ciddiyetiyle eşleştirmesine olanak tanıdı.

Daha sonra bilim insanları yapay zekayı kullanarak prostat kanseri için güvenilir işaretler olarak hizmet edebilecek molekülleri tanımladılar.

Yaklaşık 2 bin hastadan alınan kan, prostat dokusu ve idrar örneklerini analiz eden bilim insanları, bulguları daha da doğruladılar.

Dr. Benson, “PSA’dan daha kesin yeni biyolojik işaretler, prostat kanseri olan erkekler için daha erken tanı ve daha iyi prognoz sağlayabilir. Dahası, sağlıklı erkeklerde gereksiz prostat biyopsilerinin sayısını azaltabilir” dedi.

Bilim insanları, bulguların prostat kanserini teşhis etmek için gen aktivite analizi ve yapay zeka gibi yöntemleri birleştirme potansiyelini gösterdiğini söylüyor.

Araştırmacılar, testi daha büyük, daha çeşitli popülasyonlarda doğrulamayı ve klinik uygulama için geliştirmeyi umuyor.