Bütçede öne çıkan kalemler
Seher Alp
3 min read
2022 yılında 2 trilyon 533 milyar TL olan bütçe gelirleri 2023 yılı bütçesinde 3 trilyon 810 milyar TL olarak planlandı.
2022 yılında 2 trilyon 831 milyar olan bütçe gelirleri, 2023 yılında 4 trilyon 470 milyar TL olarak belirlendi.
298 milyar TL bütçe açığı ile hazırlanan 2022 bütçesine karşılık 2023 bütçesi 660 milyar TL bütçe açığı üzerine planlandı. Planlanan açıkların bütçe gelirlerine oranı 2022 yılında yüzde 11,76 oranında olurken, 2023 yılında yüzde 17,32 olarak belirlendi.
Bütçede gelir ve masraflarda artış öngörüldü
2023 bütçesi 2022 bütçesine nazaran gelirlerde yüzde 50,41 oranında, masraflarda ise yüzde 57,89 oranında artışı öngörüldü.
2023 bütçe gelirleri
Bu verlerin ışığında Ekonomist Prof. Dr. Mahmut Demirbaş, 2023 bütçesinde öne çıkanlara ilişkin Ensonhaber’e değerlendirmede bulundu:
Bütçe gelirlerinin 3 trilyon 673 milyar 735 milyon TL’lik kısmı vergi gelirlerinden oluşmaktadır. Bu vergi gelirlerinin yüzde 31,1’i gelir ve yararlar üzerinden alınan vergilerden (1 trilyon 142 milyar 421 milyon TL), yüzde 17,4’ü mülkiyet üzerinden alınan vergiler-veraset ve intikal vergisinden (638 milyar 975 milyon TL), yüzde 14’lük kısmı özel tüketim vergisinden (512 milyar 643 milyon TL), yüzde 28,8 oranındaki kısmı ise memleketler arası ticaret ve muamelelerden alınan vergilerden (1 trilyon 58 milyar 85 milyon TL), yüzde 1,5 oranındaki kısmı damga vergisi (56 milyar 615 milyon TL) ve yüzde 2,9 oranındaki kısmı harçlardan (107 milyar 54 milyon TL) oluşmaktadır. Ayrıyeten dış borcun ikrazından doğan alacaklar faizleri, kurumca verilen borçlardan alacakların faizlerini kapsayan faiz gelirleri de yüzde 3,3 oranında ve fiyat olarak 121 milyar 366 milyon TL olarak bütçelenmiştir.
Özel tüketim vergilerinde artış var
Demirbaş özel tüketim vergisindeki artışa dikkat çekerek “Özellikle petrol ve doğalgaz eserleri içerisindeki, alkollü içeceklerdeki, tütün ve kolalı içeceklerdeki, sağlam tüketim malları içerindeki özel tüketim vergisi, özel irtibat vergisi, dijital hizmet vergisi, baht oyunları ile banka ve sigorta muamele vergisini kapsayan özel tüketim vergisindeki artış toplumu direkt etkileyebilecektir.” açıklamasında bulundu.
İthalda alınan KDV’den beklenti
Mahmut Demirbaş, ithalde alınan KDV’den 931 milyar 517 milyon TL bir beklenti olduğunu hatırlatarak, “Bu beklenti üç etkeni çağrıştırabilir, birincisi dış ticaret hacmimizde çok büyük bir gelişme olacak, ikincisi ya da ithal edilen eserlerin TL karşılığı yüksek olacak ya da ithalata dayalı bir iktisat içinde olacağız. Zira 2022 yılında 360 milyar 994 milyon TL olarak bütçelenen meblağın yüzde 158 oranında artışla 931 milyar 517 milyon TL öngörülerek planlama yapmak tahminen bu bütçenin en çok düşündürücü planlaması.” dedi.
“Personel sarfiyatlarına yüzde 57,89 artırım yapılacak”
Ekonomist Demirbaş, 2023 bütçesini şu söylerle kıymetlendirdi “2022 sarfiyatları içinde yüzde 24,3 hisse ile işçi masraflarının 2023 planlanan bütçe içerisindeki hissesi yüzde 25,83 oranındadır. Bu durum bize 2023 yılında işçi sarfiyatlarına toplamda (ek bütçe muhtaçlığı olmaz ise) yüzde 57,89 oranında artırım olabileceğini göstermektedir.
2023 yılı faiz sarfiyatları planı 697,8 milyar TL
2022 yılında 329 milyar 800 milyon TL olarak bütçelenen faiz sarfiyatları, 2023 yılında 697 milyar 834 milyon TL olarak bütçelenmektedir. Faiz masraflarının bütçelenen gelire oranı 2022 yılında yüzde 13,02 oranında iken, 2023 yılında faiz masraflarının bütçelenen gelirlere oranı yüzde 18,31 oranındadır.”
